پرینتر های جوهر افشان یک اختراع فوق العاده هستند، اما اگر به طور منظم یا به درستی استفاده نشوند، میتوانند مشکل ساز باشند. اگر نقصی در چاپ وجود داشته باشد کاربران اغلب کارتریج جوهر را سرزنش کرده و مقصر میدانند، با این حال حقیقت این است که تقریبا هرگز اشکال مربوط به کارتریج نیست.
در این مطلب میخواهیم نگاه دقیقتری به هد پرینتر جوهر افشان بیاندازیم و در مورد علل مسدود شدن هد پرینتر و راه های تمیز کردن آن صحبت کنیم. همچنین در مورد راه هایی که میتوان به کمک آن از مسدود و بلوکه شدن هد جلوگیری کرد، بحث خواهیم نمود. تصویر زیر یک پرینتر معمولی کانن را وقتی که کارتریج ها خارج شده و نازلهای جداگانه در معرض دید قرار میگیرند، نشان میدهد.
توضیحات مربوط به هد پرینتر کانن
هد پرینتر کانن به عنوان یک هد حرارتی یا حباب جت “Bubblejet” شناخته می شود. این هد از هزاران میکرو مقاومت کوچک در هر نازل رنگ استفاده میکند تا جوهر را گرم کرده و کاملا آن را بر روی کاغذ بپاشد. همانطور که دمای جوهر به دلیل افزایش درجه حرارت هر مقاومت به سرعت افزایش مییابد، مقداری حباب ایجاد میشود. این فرآیند درست همانند فرآیند جوشیدن هر نوع مایع دیگر و ظاهر شدن حباب های جوشان در سطح مایع و آزاد شدن مقدار زیادی اکسیژن است.
هنگامی که حباب به اندازه کافی داغ شده و منفجر میشود و جوهر را بر روی کاغذ پرت میکند، هوا شروع به خنک شدن نموده و به این ترتیب هوای خارج شده از حبابهای منفجر شده خلائی به وجود میآورد که باید جایگزین شود. همین خلاء باعث میشود جوهر بیشتری در هر دقیقه مکیده شده و به داخل نازل برود و این جوهر دوباره شروع به گرم شدن نموده و منفجر شود. این فرایند با سرعت بسیار بالا ادامه می یابد تا زمانی که نهایتا تصویر به طور کامل چاپ شود. برای وضوح چاپ بیشتر، باید از نازلهای بیشتری استفاده شود. در سیکلهای تمیز کردن پرینتر از تمام نازلها استفاده می شود.
همانطور که فرآیند چاپ ادامه مییابد، جوهر به طور دائمی به داخل نازلهای پرینتر کشیده شده و خلائی که پس از انفجار حبابها باقی میماند، همچنان باعث مکیده شدن جوهر از کارتریج به درون پرینتر می شود.
واقعیت شگفت آور این است که هر نازل پرینتر در واقع قطری کمتر از قطر موی انسان دارد. به همین دلیل است که هد پرینتر در معرض مسدود شدن قرار میگیرد.
توضیحات مربوط به هد پرینتر اپسون (هد پیزو)
هد پرینت “پیزو الکتریک” (Piezo Electric) در تمام پرینترهای اپسون استفاده میشود. این هد از فرایندی کاملا متفاوت از هد حرارتی استفاده میکند که در آن جوهر گرم نمیشود. بلکه در عوض یک المنت مورد استفاده قرار میگیرد که مثل یک میکرو پمپ عمل کرده و جوهر را روی کاغذ فشار میدهد.
بسیاری از مردم هد پیزو را دوست دارند زیرا قادر به تولید رزولوشن چاپ بسیار بالاتری است. این امر به این دلیل است که هد پیزو خیلی ریزتر کنترل می شود و جریان جوهر را میتوان با دقت بیشتری نسبت به پرینتر حرارتی تنظیم کرد. از طرفی بزرگترین نکته این واقعیت این است که هد پیزو برای مسدود شدن یا کلوخه شدن به مراتب مستعدتر است.
شکل زیر نشان میدهد که هد پیزو چگونه کار میکند. یک شارژ الکتریکی به عنصر الکتریکی پیزو در بالای هر نازل اعمال شده و موجب خمش به جلو میشود.
این امر باعث ایجاد فشار در پشت المنتی میشود که جوهر را به داخل مخزن نازل برده و برای چاپ آماده میکند. گام بعدی این است که جوهر بیرون رفته و روی سطح کاغذ فشار داده شود.
حال برای هل دادن جوهر از درون نازل چاپ، المنت باید در جهت مخالف حرکت کند تا جوهر را از نازل بیرون برده و روی کاغذ بگذارد. برای انجام این کار، شارژ الکتریکی وارد شونده به المنت معکوس میشود. بنابراین به جای اینکه المنت کشیده شود، به طرف نازل چاپ فشرده میشود و جوهر را از داخل منافذ بسیار کوچک بر روی کاغذ فشار میدهد.
کل فرایند همچون هدهای حرارتی به صورت الکترونیکی از سیستم عامل پرینتر کنترل میشود و به پرینتر دستور میدهد که دقیقا چه کاری باید انجام دهد.
یک مرور کلی بر عملکرد پرینتر
امیدواریم مطالب مربوط به عملیات هد چاپ، برای شما گیج کننده نبوده باشد. کارتریج های جوهر به طور مستقیم در بالای هد چاپ قرار می گیرند، هر رنگ بالای نازل مربوط به خودش است.
هنگامی که ما دکمه چاپ را فشار می دهیم، یک سیگنال الکترونیکی به پرینتر فرستاده می شود و پس از رسیدن به مرحله چاپ فرآیندهای فوق، انجام میشوند. برای چاپ تصاویر، هر نازل رنگ بر اساس سیگنال الکترونیکی که دریافت می کند روشن یا خاموش می شود تا بتواند ذرات رنگی کوچک را چاپ نماید. این سیگنالها شامل دستورات پیچیدهای هستند که نازل چاپ باید آنها را دنبال کند.
سه رنگ اصلی آبی، قرمز و زرد و همچنین تمام نقاط سیاه همانطور که مورد نیاز است نقطه گذاری میشوند و همه آنها شبیه به صفحه تلویزیون، برای ترکیب رنگ ها و چاپ عکس کامل میشوند. نکته شگفت انگیز در این میان این است که این فرآیند فوق العاده پیچیده تنها در عرض چند ثانیه اتفاق میافتد.
حال که به طور تخصصی از نحوه عملیات یک پرینتر جوهر افشان آگاه هستید، بیایید به این موضوع بپردازیم که چرا هدهای چاپی بلوکه و مسدود میشوند و توصیههایی برای جلوگیری از این اتفاق ارائه کنیم.
چرا هد پرینتر مسدود یا بلوکه میشود
در مورد مسدود شدن هدهای چاپی، دلایل متعددی وجود دارد. علت واقعی انسداد این است که مقداری جوهر خشک شده یا کلوخه شده در داخل یا بر روی سطح بیرونی هد پرینت وجود دارد. نازلهای چاپ با توجه به اندازه میکروسکوپی و کوچکشان (کوچکتر از قطر موی انسان)، به راحتی میتوانند مسدود شوند. مشکل مسدود شدن نازل معمولا به شکل شکاف یا خطوطی در صفحه، رنگهای نادرست و یا در بدترین حالت به صورت صفحه سفید و بدون چاپ، بروز میکند.
بعضی از پرینترها به مسدود شدن نازل معروف هستند. پرینترهای اپسون پرچمدار مشکل مسدود شدن هستند، زیرا نازلها برای رسیدن به وضوح بالای چاپ بسیار کوچک بوده و کاملا مستعد مسدود شدن هستند. پرینترهای برادر مشکل مسدود شدن نازلهای سیاه رنگ را دارند. به نظر میرسد که هیچ کس نمیداند چرا این اتفاق میافتد.
در زیر علل اصلی مسدود شدن هد پرینتر آمده است:
استفاده نکردن از پرینتر – اگر پرینتر برای مدت طولانی بیکار باشد، جوهر ممکن است در داخل هد چاپ خشک شده و منجر به مسدود شدن نازلها گردد.
پرینتر هشدار خالی بودن کارتریج بدهد ولی کارتریج را تعویض نکنید– این یک علت اصلی مسدود شدن نازل است. اگر مدت زمانی طولانی با یک کارتریج تقریبا خالی چاپ کنید، هوا را به داخل هد هدایت میکنید و این امر به نوبه خود منجر به خشک شدن جوهرهای باقی مانده در داخل پرینتر شده و نهایتا باعث مسدود شدن نازلها خواهد شد.
استفاده از جوهر و کارتریجهای عمومی درجه پایین – کارتریج های با کیفیت پایین و با ویسکوزیته جوهر اشتباه نیز میتوانند به سرعت هد چاپ را مسدود کنند. اطمینان حاصل کنید که کارتریجهای غیر اصلی خود را از یک منبع معتبر خریداری میکنید.
پمپ یا پد پاکسازی کثیف یا معیوب – اگر پمپهای تمیز کننده هد چاپ شما دارای پدهای بسیار کثیف باشند، پرینتر قادر نخواهد بود به طور موثر چرخه های تمیز کردن را اجرا کند. در طی دوره های تمیز کردن اتوماتیک، پرینتر شما مقادیر زیادی جوهر را به صورت دورهای از طریق هد پرینتر به درون میکشد و داخل پد زباله میگذارد. این امر کمک میکند تا هر گونه جوهر خشک شده یا باقیماندهای را که ممکن است باعث انسداد نازل شود، پاک کنید. اگر پمپ مشکل داشته باشد و یا پدهای آن بسیار کثیف باشند، درصد تمیز کردن آن بسیار اندک است و امکان انسداد بسیار زیاد.
کارتریجها به طور صحیح نفس نمیکشند – اگر نوار تنفس یک یا چند تا از کارتریجها به طور کامل برداشته نشوند، جوهر نمیتواند به درستی از داخل کارتریج به سمت هد پرینتر جریان یابد.
و بالاخره: نحوه تمیز کردن هد چاپ
برای پرینترهایی که هد آنها قابل جابجایی است، سادهترین روش تمیز کردن این است که هد پرینتر را برداشته و آن را (از طرف کارتریج) زیر شیر آب داغ بشویید. این سادهترین روش برای پرینترهای کانن قدیمیتر است که هدهای قابل جابجایی دارند. آب را به آرامی جریان دهید تا تمام جوهر خارج شود و آب تمیز از هد بیرون بیاید. اگر انسداد هنوز وجود دارد، باید نازل های خراب را داخل مایع تمیز کننده هد پرینتر غوطهور کنید.
برای پرینترهایی با هد غیر قابل جابجایی، باید پرینتر را مانند زمانی که میخواهید جوهر را عوض کنید باز نمایید. هنگامیکه پرینتر به حالت استراحت در میآید و انجام آن امکان پذیر است، به سرعت سیم برق را بکشید، به طوری که هد پرینتر در موقعیت خوب و آسانی برای کار کردن قرار گیرد.
در صورت امکان، چند کاغذ صافی را تا کرده و آنها را در مایع تمیز کننده پرینتر خوابانده و سپس در محفظه زیر هد چاپ قرار دهید. پس از آن هد چاپ را روی کاغذ صافی حرکت دهید. این کار کمک میکند که بتوانید سطح بیرونی هد را پاک کنید. میتوانید چندین بار محفظه هد چاپ را روی کاغذ صافی به جلو و عقب کشیده و تمیز نمایید. سپس 2-3 میلی لیتر از محلول پاک کننده را در هر یک از نازل های مسدود شده بریزید و بگذارید به مدت یک ساعت با آن خیس بخورد.
بعد از انجام این کار میتوانید کارتریج ها را سر جای خود بگذارید و این بار با هد تمیز کار را شروع کنید و ببینید آیا مشکل حل شده است یا خیر. اگر نه، ممکن است لازم باشد فرآیند را تکرار کنید و هد را برای مدت طولانی تری خیس کنید.
اگر یک رنگ مشخص کلوخه و مسدود شده باشد سعی کنید پرینتر را درحالت چاپ با وضوح بالا تنظیم نموده و تلاش کنید یک صفحه کامل را فقط با آن رنگ مسدود شده چاپ نمایید. این شیوه اساسا همان روشی است که پرینتر برای پاک کردن هر یک از نازلها به طور جداگانه استفاده میکند.
بسیار اتفاق میافتد که نازل هد یک پرینتر بلافاصله پس از تعویض یک یا چند کارتریج مسدود میشود. دلایل متعددی برای این امر وجود دارد. مانند تزریق شدن هوا به نازل ها، تزریق بیش از حد جوهر به نازل ها به طور مستقیم بعد از یک دوره تمیز کردن و یا مسدود بودن پدهای تمیز کننده به طور جزئی یا کامل. این قضیه مانع از آن می شود که پمپهای تمیز کننده، جوهر را به درستی از کارتریج جدید به داخل هد بکشند و بنابراین باعث انسداد جزئی یا کامل یکی از نازلها میشود.
تمیز کردن پد های پاک کننده پرینتر
واحد تصفیه معمولا در سمت راست پرینتر و در زیر هد پرینتر قرار دارد. تصویر زیر واحد تصفیه یک مدل متدوال کانن را نشان میدهد که یک اسفنج رنگی و یک اسفنج با رنگدانه سیاه دارد.
این اسفنج ها توسط یک لبه لاستیکی احاطه شده اند که یک مهر و موم محکم در اطراف هد چاپ ایجاد می کنند و این اجازه را به پمپ تصفیه میدهند که در طی دوره های تمیزکردن، جوهر را از داخل هد پرینت بیرون بکشد. این جوهر اضافی به طور مستقیم به داخل پد زباله در زیر محفظه هد، منتقل میشود. برای بررسی اینکه آیا واحد تصفیه به درستی کار می کند یا خیر، میتوانید هر پد را با چند میلی لیتر از مایع تمیز کننده پر کنید تا وقتی که به فرم یک حوض کوچک درآید. اگر این حوض پر از مایع در عرض چند دقیقه نشت کند، پس در واحد تصفیه مشکل نشت وجود دارد.
پرینتر را ببندید و اجازه دهید یک سیکل تمیز کردن پرینتر به جریان بیفتد. سپس پرینتر را باز کنید و بررسی نمایید که آیا مایعات کاملا خارج شده‌اند یا خیر. اگر واحد تصفیه به درستی کار کند، پمپ تمام مایع پاک کننده را به داخل پد ضایعات زیرین ریخته و مایعی باقی نخواهد ماند.
در بسیاری از پرینترهای قدیمی واحدهای پاک کننده معیوب یا کثیف هستند و همین امر اغلب علت اصلی مسدود شدن هد پرینتر است. بنابراین چانچه مشکل نازل داشتید حتما واحد پاک کردن را بررسی کنید.
چیز دیگری که بهتر است بررسی کنید این است که لاستیکهای اطراف پدهای پاک کننده آسیب ندیده یا از جای خود جابهجا نشده باشند. اگر این لاستیکها محکم در مقابل هد قرار نگیرند، پمپ به درستی کار نخواهد کرد. اگر فقط از جای خود جابهجا شده باشند، گاهی اوقات میتوانید کمی جای آنها را با مداد و وسایلی از این قبیل تغییر دهید.
انواع حلالهای تمیز کننده هد پرینتر
انواع مختلفی از حلالها و مواد پاک کننده در بازار وجود دارد که میزان کارایی آنها بسیار متفاوت است. بسیاری از آنها صرفا مواد شوینده هستند و برای تمیزکردن پرینترهایی که از جوهر عمومی استفاده می کنند کاملا مناسبند. زیرا تمام جوهرهای عمومی بر پایه آب هستند. برای انسداد نازل توسط جوهرهای اصلی، یک حلال قویتر مورد نیاز است. با وجود اینکه استفاده از آمونیاک خوشایند به نظر نمیرسد اما آمونیاک جزء موادی است که توانایی بیشتری برای از بین بردن جوهر خشک شده را دارند و میتوانید درصد وجود آمونیاک را در حلالی که انتخاب میکنید بررسی نمایید.
